Ως νεφρική κύστη ορίζεται οποιοδήποτε μόρφωμα στον νεφρό το οποίο περιέχει υγρό περιεχόμενο. Το υγρό αυτό είναι συνήθως ορώδες αλλά μερικές φορές μπορεί να είναι αιμορραγικό ή πυώδες.

Συνήθως οι νεφρικές κύστεις ανευρίσκονται στα πλαίσια κάποιας απεικονιστικής εξέτασεις που διενεργείται για άλλο λόγο. Σπανιότερα, οι κύστεις μπορούν να αναγνωρισθούν λόγω διαπύησης τους και συνοδού εμπυρέτου, λόγω αιματουρίας από ρήξη της κύστης ή λόγω πόνου από πιεστικά φαινόμενα που προκαλέι η κύστη.

Στην πλειοψηφία τους οι νεφρικές κύστεις είναι καλοήθεις βλάβες οι οποίες δεν χρήζουν θεραπείας ή παρακολούθησης. Ωστόσο, κάποιες νεφρικές κύστεις μπορούν να υποκρύπτουν κακοήθεια και θα πρέπει να αφαιρούνται. Εξαιτίας της διαφορετικής φύσης και πρόγνωσης των νεφρικών κύστεων, δημιουργήθηκε ένα σύστημα ταξινόμησης τους, το σύστημα Bosniak, το οποίο κατηγοριοποιεί τις κύστεις του νεφρού με βάση τα χαρακτηριστικά τους και την πιθανότητα συνύπαρξης κακοήθειας σε 5 ξεχωριστές ομάδες.

Για τις απλές νεφρικές κύστεις, το διακοιλιακό υπερηχογράφημα νεφρού αρκεί για την κατηγοριοποίηση τους. Για όλες τις υπόλοιπες κύστεις, η καλύτερη εξέταση για την κατηγοριοποίησης τους είναι η αξονική τομογραφία.

Ρόλος του ουρολόγου είναι η κατηγοριοποίηση των νεφρικών κύστεων και ο καθορισμός της ορθής θεραπείας.

Οι κύστεις κατά Bosniak I και II δεν χρήζουν θεραπείας ούτε παρακολούθησης. Οι νεφρικές κύστεις Bosniak IIF έχουν μικρή πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής και θα πρέπει να παρακολουθούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Οι κύστεις Bosniak III και IV έχουν αντίστοιχα 50% και 75%-90% πιθανότητα εξαλλαγής σε κακοήθεια και θα πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά.

Κατηγοριοποίηση των νεφρικών κύστεων κατά Bosniak

Το μέγεθος και η θέση της κύστης θα αποτελέσουν τα κριτήρια για την επιλογή μεταξύ μερικής νεφρεκτομής ή ριζικής νεφρεκτομής. Η λαπαροσκοπική και ρομποτική μέθοδος αποτελούν τον ιδανικό τρόπο εκτομής.

Η θεραπεία των επιπλεγμένων νεφρικών κύστεων είναι η χειρουργική αφαίρεση. Η παρακέντηση και παροχέτευση των νεφρικών κύστεων δεν πρέπει να θεωρείται θεραπευτική επιλογή.