Τι είναι η καλοήθης υπερτροφία του προστάτη (ΚΥΠ);

Η καλοήθης υπερπλασία ή υπερτροφία είναι η αύξηση του μεγέθους του προστάτη σε άντρες μετά την ηλικία των 40 ετών. Αν και η αύξηση του οργάνου θα συμβεί σε όλους, σε ορισμένους άντρες η αύξηση αυτή είναι μεγάλη και γρήγορη με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συμπτώματα που επηρεάζουν την ούρηση.

Τι συμπτώματα προκαλεί η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη?

Λόγω της θέσης του προστάτη, η αύξηση του μεγέθους του προκαλεί συμπτώματα που αφορούν την ούρηση. Τα συμπτώματα της ΚΥΠ διακρίνονται σε αποφρακτικά και σε συμπτώματα αποθήκευσης ή ερεθιστικά.

Αποφρακτικά συμπτώματα αποτελούν τα εξής:

• καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης
• μείωση της ακτίνας των ούρων
• παράταση της διάρκειας της ούρησης
• διακοπές κατά τη διάρκεια της ούρησης
• αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης

Ερεθιστικά συμπτώματα αποτελούν τα εξής:

• Συχνουρία (>8 φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Νυκτουρία
• Επιτακτική ούρηση (αδυναμία αναβολής της ούρησης)
• Επιτακτική ακράτεια

Πώς γίνεται η διάγνωση της ΚΥΠ?

Η διάγνωση είναι κατα κύριο λόγο κλινική και θα στηριχθεί στο ιστορικό.

Το πιο διαδεδομένο τεστ για την αξιολόγηση των συμπτωμάτων της ούρησης είναι το ερωτηματολόγιο IPSS.

Λάβετε το τεστ IPSS και αξιολογήστε τα συμπτώματα σας

http://www.urospec.com/uro/Forms/ipss.pdf

Σκορ μεταξύ 0-7 αντιστοιχεί σε ήπια κλινική εικόνα, σκορ 8-19 σε μέτρια συμπτωματολογία και σκορ 20-35 αντιστοιχεί σε σοβαρή συμπτωματολογία.

Σημαντικές εξετάσεις που θα συμπληρώσουν το ιστορικό είναι:

• Υπερηχογράφημα νεφρών-ουρητήρων-κύστεως-προστάτη
• Δακτυλική εξέταση
• Μέτρηση PSA

Ποιες είναι οι επιπλοκές της ΚΥΠ;

• Επίσχεση ούρων (πλήρης αδυναμία ούρησης). Θα πρέπει να τοποθετηθεί ουροκαθετήρας για την παροχέτευση των ούρων.
• Μακροσκοπική αιματουρία
• Λιθίαση ουροδόχου κύστης
• Υποτροπιάζουσες προστατίτιδες
• Άτονη κύστη
• Χρόνια ατελής επίσχεση ούρων και νεφρική ανεπάρκεια

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η αντιμετώπιση της υπερτροφίας (συνήθως χειρουργική) είναι επιβεβλημένη.

Ποια είναι η θεραπεία της ΚΥΠ;

Η θεραπεία της ΚΥΠ είναι είτε φαρμακευτική, είτε επεμβατική, κάτι που καθορίζεται από την σοβαρότητα των συμπτωμάτων και το μέγεθος του προστάτη.

Φαρμακευτική αγωγή

Η πρώτη κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην ΚΥΠ είναι οι αποκλειστές των α-αδρενεργικών υποδοχέων (α-blockers). Τα φάρμακα αυτά χαλαρώνουν τη σύσπαση των μυικών ινών στον αυχένα της ουροδόχου κύστεως και της προστατικής ουρήθρας, μέσω του αποκλεισμού των αδρενεργικών υποδοχέων και των νευρικών απολήξεων που νευρώνουν τους παραπάνω μύες. Αποτέλεσμα είναι η βελτίωση στη ροή των ούρων. Κύρια παρενέργεια των φαρμάκων αυτών είναι η μικρή πτώση της αρτηριακής πίεσης, που εκδηλώνεται συνήθως ως ζάλη, και η παλίνδρομη εκσπερμάτιση.

Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιείται στην ΚΥΠ είναι οι αναστολείς της 5-α-αναγωγάσης. Στόχος των φαρμάκων αυτών είναι η μείωση του όγκου του προστάτη μέσω του μπλοκαρίσματος της μετατροπής της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη εντός του προστάτη. Χορηγούνται σε ασθενείς με μεγάλο προστάτη (>40ml) και πετυχαίνουν μείωση του όγκου κατά περίπου 50% σε διάστημα 6 μηνών. Ως παρενέργεια αναφέρεται η πιθανή ελάττωση της ερωτικής επιθυμίας και ίσως προβλήματα στύσης. Οι αναστολείς της 5α-αναγωγάσης προκαλούν πλασματική μείωση του PSA έως και 50%, γεγονός που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην παρακολούθηση του ασθενή.

Πρόσφατα, κυκλοφόρησαν σκευάσματα που συνδυάζουν τις 2 παραπάνω κατηγορίες φαρμάκων, αφού περιέχουν α-blocker και αναστολέα της 5^α-αναγωγάσης. Η συνδυαστική αυτή θεραπεία έχει αποδειχτεί ότι είναι πιο αποτελεσματική στη βελτίωση των συμπτωμάτων, στην πρόληψη της εξέλιξης της νόσου, στην επίσχεση, και συνεπώς στην αποφυγή χειρουργικής επέμβασης.

Ποιες είναι οι χειρουργικές θεραπείες στην ΚΥΠ;

Η επιλογή της ορθής χειρουργικής θεραπείας εξαρτάται από το μέγεθος του προστάτη.

Διουρηθρική Προστατοτομή (TUIP-TransUrethran Incision of the Prostate)

Είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία, με βάση τις τελευταίες Ευρωπαϊκές και Αμερικανικές κατευθυντήριες οδηγίες για προστάτες <30ml. Πραγματοποιούνται τομές κατά μήκος του κυστικού αυχένα. Στόχος είναι να διευρυνθεί η διάμετρος της ουρήθρας και επομένως να βελτιωθεί η ροή των ούρων. Δεν αφαιρείται καθόλου προστατικός ιστός και επομένως ο κίνδυνος αιμορραγίας είναι αμελητέος. Η παραμονή του ασθενούς στην κλινική διαρκεί μερικες ώρες. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Διουρηθρική Προστατεκτομή (TURP-TransUrethral Resection of the Prostate)

Αποτελεί την ενδεδειγμένη χειρουργική θεραπεία για προστάτες 30-80ml. Η επέμβαση πραγματοποιείται διαμέσω της ουρήθρας με ειδικό ενδοσκόπιο, το ρεζεκτοσκόπιο. Στην άκρη του υπάρχει μία ειδική αγκύλη που κόβει τον προστάτη σε μικρά κομμάτια με χρήση ηλεκτρικού ρεύματος. Συγχρόνως, γίνεται καυτηριασμός των σημείων του προστάτη που αιμορραγούν. Τα προστατικά ιστοτεμάχια συλλέγονται και αποστέλλονται για παθολογοανατομική εξέταση. Η νοσηλεία του ασθενούς διαρκεί 1 ημέρα.

Οι πιθανές μετεγχειρητικές επιπλοκές είναι:

• TUR-syndrome (1%)
• Αιμορραγία (2%)
• Ουρολοίμωξη (4%)
• Ακράτεια ούρων (2%)
• Παλίνδρομη εκσπερμάτιση (65%)
• Στυτική δυσλειτουργία (6.5%)

Η διουρηθρική προστατεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί με

• Χρήση μονοπολικού ρεύματος
• Χρήση διπολικού ρεύματος (μέθοδος TURis)

Οι διαφορές των δυο μεθόδων περιγράφονται αναλυτικά εδώ.

Ανοικτή προστατεκτομή

Η ανοικτή προστατεκτομή γίνεται, όταν το μέγεθος του προστάτη ξεπερνάει τα 80ml. Πραγματοποιείται με κοιλιακή τομή μέσα από την οποία αφαιρείται ο αδένας χωρίς την κάψα του. Μετά από την ανοικτή προστατεκτομή, τοποθετείται καθετήρας στην κύστη για 5 έως 7 ημέρες. Η περίοδος ανάρρωσης διαρκεί 4-6 εβδομάδες.

Με την είσοδο της μεθόδου TURis, η τάση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ακόμη και μεγάλοι προστάτες >80ml να αντιμετωπίζονται διουρηθρικά σε μία ή και παραπάνω συνεδρίες (stage procedure) προκειμένου να αποφευχθούν οι επιπλοκές και η μεγάλη νοσηλεία των ανοικτών επεμβάσεων.